The Irishman

รีวิว The Irishman - คนใหญ่ไอริช

หนังฟอร์มยักษ์ทุนสร้าง 159 ล้านเหรียญของ Netflix สูงสุดที่เคยมีมา และก็ตั้งเป้าเป็นหนังสายรางวัลที่เล็งกวาดออสการ์ หนังได้ดารารุ่นใหญ่ โรเบิร์ต เดอ นีโร, อัล ปาชิโน่ และโจ เปสซี กลับมาร่วมงานหนังแก๊งสเตอร์แนวถนัดกันอีกครั้ง ผ่านการกำกับของมาร์ติน สกอร์เซซี่ บอกเล่าเรื่องราวองค์กรอาชญากรรมในอเมริกาช่วงหลังสงครามผ่านมุมมองของแฟรงค์ ชีแรน ทหารผ่านศึกสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 ที่กลายมาเป็น 1 ในบุคคลสำคัญของแก๊งมาเฟียอิตาลีที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับการหายตัวไปของจิมมี่ ฮอฟฟา ผู้นำสหภาพแรงงานในตำนาน ที่คดียังไม่มีการไขกระจ่างมาจนทุกวันนี้ รีวิว The Irishman

เรื่องย่อ

เล่าเรื่องราวในชั่วระยะเวลาร่วม 50 ปีในชีวิตของ แฟรงค์ ชีแรน (โรเบิร์ต เดอ นีโร) จากคนขับรถบรรทุกส่งขาหลังวัวไปทำสเต๊ก สู่วงการมาเฟียด้วยการชักชวนของ รัสเซล บัฟฟาลิโน (โจ เพสซี) ที่เปลี่ยนให้แฟรงค์ได้ลิ้มรสการฆ่าคนเพื่อเลี้ยงชีพในฐานะมือปืน ก่อนเขาจะได้เลื่อนขั้นไปเป็นผู้ติดตามของ จิมมี ฮอฟฟา (อัล ปาชิโน) เจ้าพ่อแห่งสหภาพแรงงานที่นำลาภยศชื่อเสียงมาให้แฟรงค์ได้สัมผัส แต่ในวงการสีเทา..มิตรและศัตรูอาจเปลี่ยนได้เพียงชั่วข้ามคืน

หลังวิวาทะอันร้อนแรงจากการไปวิจารณ์หนังมาร์เวลว่าเป็นเพียงแค่สวนสนุกไม่ใช่ภาพยนตร์ ก็คงจะพอทำให้คนรุ่นใหม่ได้ยินและรู้จักชื่อ มาร์ติน สกอร์เซซี (Martin Scorsese) บ้าง แม้จะในฐานะศัตรูแห่งยุคสมัยของหนังซูเปอร์ฮีโรมาร์เวลก็ตามทีเถอะ แต่หากจะให้กล่าวถึง สกอร์เซซี หรือ ลุงมาร์ตี้ แบบพอสังเขปก็พอบอกได้ว่าผลงานของลุงส่วนใหญ่มักเกี่ยวพันกับเรื่องราวแนวแอนตีฮีโร ชีวิตตัวเอกมักเผชิญกับชะตากรรมที่บัดซบเป็นประจำเพื่อจะได้ก้าวข้ามวิบากกรรมชีวิตตัวเอง

ซึ่งมีทั้งหนังตลกอาชญากรรมอย่าง The King of Comedy (1982) ดูหนัง HDดราม่าประวัติบุคคลสำคัญทั้ง นักมวย (Raging Bull, 1980) ดาไลลามะ (Kundun, 1997) มหาเศรษฐี (The Aviator, 2004) พ่อมดตลาดหุ้น (The Wolf of Wallstreet,2013) โดยหนังของลุงมาร์ตี้จะเด่นเรื่องความรุนแรงเป็นหลัก และหนังแนวหนึ่งที่ลุงมาร์ตี้ทำเป็นประจำได้แก่หนังมาร์เฟีย ที่เด่นที่สุดเห็นจะเป็น  Goodfellas (1990) ที่สื่อเมืองนอกอดเอามาเปรียบเทียบกับ The Irishman เรื่องนี้ไม่ได้

ทั้งการเล่าเรื่องของมิตรภาพลูกผู้ชายในวงการมาเฟีย รวมถึงการปรากฎตัวของขาประจำหนังลุงมาร์ตี้ทั้ง โรเบิร์ต เดอ นีโร และ โจ เพสซี ซึ่งก็มาจาก Goodfellas เหมือนกัน แต่กระนั้นก็ต้องบอกว่า The Irishman เองก็เป็นเครื่องพิสูจน์การบ่มเพาะประสบการณ์ทำหนังจนได้สถานะ Master of Cinema หรือ เอตทัคคะด้านภาพยนตร์คนหนึ่งในโลกภาพยนตร์ของชายชื่อ มาร์ติน สกอร์เซซี ได้เป็นอย่างดี

ความโดดเด่นของบทภาพยนตร์ The Irishman ของ สตีเฟน ซิลเลียน (ซึ่งดัดแปลงมาจากนิยายของ ชาร์ลส์ แบรนด์) คือการใช้ระยะเวลา 50 ปีในชีวิตตัวละครเพื่อบอกเล่าคู่ขนานไปกับประวัติศาสตร์ของอเมริกา ตั้งแต่การบุกคิวบาอันล้มเหลวที่ เบย์ออฟพิก หรือการลอบสังหารประธานาธิบดี จอห์น เอฟ เคนเนดี

โดยใช้เหตุการณ์ทางการเมืองมากล่าวถึงกระแสลมเปลี่ยนทิศที่ผลักตัวละครให้เผชิญปมปัญหาได้แนบเนียน (หากเปรียบกับนิยายไทยก็อาจจะใกล้เคียงกับ ประชาธิปไตยบนเส้นขนานของ วินทร์ เลียววาริณ) โดยหนังสร้างโลกมาเฟียที่มีโครงสร้างชัดเจนผ่านสหภาพแรงงานที่ประธานสหภาพแทบไม่ต่างจากหัวหน้าแก๊ง เป็นระบบอุปถัมภ์แบบเจ้าพ่ออย่างสมบูรณ์แบบ

ซึ่งข้อดีอย่างแรกเลยคือทำให้มันต่างจากหนังมาเฟียส่วนใหญ่ที่จะวนเวียนกับการค้าของเถื่อน หรือฆ่ากันเพราะขัดผลประโยชน์ทางการค้า แต่ใน The Irishman กลับเล่นอยู่สองประเด็นที่โดดเด่นนั่นคือ สายสัมพันธ์ และ กลไกอำนาจ ที่ขับเคลื่อนให้ตัวละครรุ่งเรือง หรือ ตกต่ำ ไปจนถึง ประสานผลประโยชน์ หรือ แตกหัก ได้อย่างเป็นเหตุเป็นผล และกระทบกับอารมณ์ความรู้สึกคนดูได้อย่างรุนแรงยิ่งกว่าฉากยิงกันเลือดกระจายเสียอีก

ถ้าจะว่าถึงเรื่องประเด็นสายสัมพันธ์ ในหนังมาร์ติน สกอร์เซซี ที่โดดเด่นมากได้แก่เรื่องครอบครัวที่นับเป็นสายสัมพันธ์ที่แข็งแกร่งที่สุด แต่ใน The Irishman กลับให้ แฟรงค์ ชีแรน แทบไม่คอนเน็กต์กับครอบครัวตัวเองเลย ในหนังเราจะเห็นภาพเขากลับบ้านมาแป๊บ ๆ ก็ต้องออกไปทำงาน หรืออาการห่างเหินกับลูกสาวอย่างเพ็กกี ก็ทำให้เห็นว่าสำหรับครอบครัวแล้ว

เขาไม่ต่างจากคนแปลกหน้าเท่าใดนัก ตรงกันข้ามกับความสัมพันธ์กับรัสเซล หรือจิมมีที่เขาพร้อมตายถวายหัวและทำเรื่องอัปมงคลเพื่อ “ครอบครัวสีเทา” ของเขามากกว่า ซึ่งการปูพื้นเรื่องความห่างเหินกับครอบครัวตัวเอง หรือสายสัมพันธ์สีเทาในครอบครัวมาเฟียของแฟรงค์ นับเป็นระเบิดเวลาชั้นดีเมื่อถึงบทสรุป และที่สำคัญคือมันทำให้หนังออนไลน์ช็อตสุดท้ายของหนังดูสงบนิ่งแต่ทรงพลังเป็นอย่างยิ่งอีกด้วย

ว่ากันถึงเรื่องกลไกอำนาจ The Irishman  ฉลาดมากที่ดึงเหตุการณ์การเมืองเป็นฉากหลังเล่าเรื่องคู่ขนานกันไป เพราะมันทำให้เกิดภาพเปรียบเทียบเปรียบเปรยอย่างแยบยลของการเมืองระดับประเทศอย่างเก้าอี้ในทำเนียบขาวและเก้าอี้ประธานสหภาพแรงงาน เพราะในขณะที่นิกสันกับเคนเนดีขับเคี่ยวกันจนฝ่ายหลังได้อำนาจ ในสหภาพเอง

จิมมี ก็เพลี่ยงพล้ำเสียคะแนนและเก้าอี้ประธานสหภาพให้แก่ โทนี โพร (สตีเฟน เกรแฮม) จนเขาต้องหาทางกลับสู่อำนาจโดยหารู้ไม่ว่ามันจะทำให้ความสัมพันธ์ในองค์กรต้องระส่ำระสายและอาจหมายถึงความสัมพันธ์ระหว่างเขากับมิตรแท้รอบกายอีกด้วย จนอดนึกถึงเพลง ยิ่งสูงยิ่งหนาว ไม่ได้เพราะยิ่งขึ้นไปสูงเท่าไหร่ยิ่งหาคนรอบกายยากขึ้นทุกทีได้อย่างเห็นภาพมาก ๆ

การถ่ายทำ

อีกสิ่งที่น่าศึกษาในหนังของลุงมาร์ตีได้แก่ เทคนิคในการถ่ายทำ และภาษาภาพยนตร์ต่าง ๆ เช่นเดียวกับ The Goodfellas ที่โดดเด่นด้านการถ่ายแบบลองเทคเพื่อบ่งบอกถึงความเป็นคนพิเศษของตัวละคร หรือการถ่ายแบบ ดอลลีซูม เพื่อถ่ายทอดภาวะบางอย่างในบทสนทนาแล้ว The Irishman  ก็เต็มไปด้วยงานภาพที่น่าสนใจมากมายโดยนอกจากลองเทคที่โดดเด่นในหลายช็อตแล้ว การตัดต่อของหนังเองก็ยังกำหนดอารมณ์ของคนดูได้อย่างดี

ตั้งแต่การตัดสลับระหว่าง แฟรงค์ในปัจจุบันกำลังเล่าเรื่องในอดีต ไปจนถึงการเล่าย้อนจากช่วงเวลาหนึ่งไปยังจุดเริ่มต้นของเรื่องราวก็นับว่าเป็นลูกเล่นที่ลุงมาร์ตี้เล่นกับเงื่อนเวลาได้อย่างสนุกสนาน แต่สิ่งที่โดดเด่นกว่าภาษาหนังที่นับเป็นความเชี่ยวชาญของลุงมาร์ตี้แล้ว ก็เห็นจะเป็นเทคโนโลยี ดีเอจจิง (De-Aging CGI) ที่เกิดจากความรั้นของลุงมาร์ตีเองที่ไม่อยากแคสต์นักแสดงคนอื่นมารับบทวัยหนุ่มของตัวละคร

และไม่อยากให้แปะมาร์กเกอร์เพื่อทำโมชัน แคปเจอร์ (Motion Capture) เพราะจะกระทบกับการแสดงของนักแสดง ผลคือ ตากล้องของหนังอย่าง รอดริโก ปริเอโต ต้องถ่ายหนัง 3 กล้องพร้อมกัน ได้แก่ กล้องฟิล์มเป็นกล้องหลัก และกล้องดิจิทัลพร้อมริก CGI ที่สามารถให้ภาพหลังทำเอฟเฟกต์ลดอายุแบบคร่าว ๆ ได้เลย ที่ช่วยให้ลุงมาร์ตีได้ใช้นักแสดงชุดเดียวกัน แลกกับงบประมาณของหนังที่ถูกผลักไปถึง 159 ล้านเหรียญ ซึ่งก็นับว่าเป็นการใช้เทคโนโลยีที่ชาญฉลาดเพราะมันให้ภาพที่แนบเนียนมาก ที่แน่ ๆ คือเนียนกว่าหน้า วิล สมิธ วัยหนุ่ม ใน GEMINI MAN  แน่ ๆ ครับ ฮ่าาาา

นักแสดง

สำหรับนักแสดง น่าจะไม่ต้องพูดแนะนำอะไรมากแล้ว แค่ได้เห็น โรเบิร์ต เดอ นีโร, อัล ปาชิโน, โจ เพสซี และ ฮาร์วีย์ ไคเทล ร่วมจอแบบแทบจะกลายเป็นหนังเลี้ยงรุ่นดาราคู่บุญของลุงมาร์ตีก็กำไรของคอหนังแล้ว แต่ที่สำคัญเรายังได้เห็นทั้งนักแสดงที่หายหน้าไปนานโผล่มาอย่าง แอนนา พาควิน อดีตสาวโร้กแห่ง X-Men ก็มารับบท เพ็กกี ลูกสาวที่เหินห่างกับพ่อ แม้จะได้บทน้อยไปหน่อยก็เถอะ หรือจะเป็น เจสซี พลีมอนส์ จากซีรีส์ Breaking Bad และ Fargo มารับบทลูกชายซื่อบื้อของจิมมี สร้างเสียงฮาได้ไม่น้อยเลย หรือจะเป็น เรย์ โรมาโน ที่มารับบททนายของแฟรงค์ตอนต้นเรื่องได้อย่างมีสีสันมาก ๆ และมีลุ้นรางวัลด้านการแสดงบนเวทีออสการ์ปีหน้าหลากสาขาแน่นอน

โดยรวม

แม้ตอนแรกที่กดดูในแอป Netflix จะแอบหวั่นใจกับความยาวหนังถึง 3 ชั่วโมงครึ่ง แต่ดูเข้าจริง ๆ มันกลับผ่านไปอย่างรวดเร็ว ด้วยการกำกับหนังที่แม่นย่ำมากของมาร์ติน สกอร์เซซี และ การแสดงของนักแสดงทุกคนที่สาดพลังใส่กันเต็มเหนี่ยว จะมีเสียดายก็แต่ว่าบ้านเราไม่มีโอกาสดูหนังเรื่องนี้ในโรง เพราะงานภาพของหนังเหมาะกับการดูในโรงมากครับ

สรุป

The Irishman ไม่ได้เป็นหนังที่ดูแล้วสนุกตื่นเต้นอะไรนัก หนังมาในแนวเรียลสตอรี่จริงจังทั้งอารมณ์และเรื่องราวประวัติศาสตร์สกปรกของอเมริกา ซึ่งไม่ได้เหมาะกับผู้ชมแมสวงกว้างสักเท่าไหร่ ยิ่งคนไทยด้วยแล้วเป็นเรื่องไกลตัวเข้าไปอีก

แต่ถ้าเจาะลึกในเรื่องรายละเอียดงานสร้างแล้ว นี่เป็นหนังที่ต้องจารึกไว้ในประวัติศาสตร์วงการภาพยนตร์เรื่องหนึ่งแน่นอน และเป็นนิมิตหมายใหม่ของหนังสตรีมมิ่ง Netflix ที่ท้าชนวงการหนังฮอลลีวู๊ดจังๆ